Przejdź do zawartości

Leon Winiarski (żołnierz)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Leon Winiarski
podpułkownik geograf podpułkownik geograf
Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1888
Podgórze

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 1927
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1927

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Wojskowy Instytut Geograficzny

Stanowiska

kierownik wydziału

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)
Grób Leona Winiarskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Leon Alojzy Winiarski (ur. 4 grudnia 1888 w Podgórzu, zm. 22 grudnia 1927 w Warszawie) – podpułkownik geograf Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, inżynier geometra-mierniczy, kartograf.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 4 grudnia 1888 w Podgórzu[1], w rodzinie Leona i Alojzy[2]. Ukończył c. k. Wyższą Szkołę Realną w Krakowie, po czym podjął studia na Politechnice Lwowskiej, jednocześnie pracując jako geometra[2].

12 sierpnia 1914, po wybuchu I wojny światowej, wstąpił do Legionów Polskich, w których służył w 1. kompanii I batalionu 1 pułku piechoty[2]. Od listopada 1914 był dowódcą II, a następnie III plutonu we wspomnianej kompanii[2]. 2 lipca 1915 został mianowany chorążym z oznakami XII rangi[3][4][5]). Od 20 listopada 1915 do 1 marca 1916 był leczony[2]. 1 kwietnia 1916 awansował na podporucznika w piechocie[3]. Od marca do 15 listopada 1916 był adiutantem batalionu uzupełniającego nr 1[2]. Następnie służył w 5 pułku piechoty, w którym był dowódcą kompanii[2]. Po kryzysie przysięgowym z 1917 został wcielony do c. i k. Armii[2]. Ukończył kurs oficerski w Basovie, odkomenderowany do 12 Dywizji Piechoty i wysłany na front włoski, gdzie służył od 15 listopada 1917 do 1 maja 1918[2]. Zdezerterował z frontu, przedostał się do Limanowej i działał w Polskiej Organizacji Wojskowej[2].

Od 1 listopada 1918 służył w 2 pułku strzelców podhalańskich na stanowisku dowódcy 5. kompanii[2]. 12 kwietnia 1919 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika i przydzielony z dniem 1 listopada 1918 do Dowództwa Wschód[6][7]. Od 15 lipca 1919 był referentem wyszkolenia w 5 pułku piechoty Legionów, od 1 marca 1920 skierowany do Dowództwa Okręgu Generalnego Poznań[2]. 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[8]. Wziął udział w wojnie z bolszewikami, a w jej trakcie był dowódcą batalionu w 157 pułku piechoty, następnie od 7 września 1920 był dowódcą III batalionu w 8 pułku piechoty Legionów[2]. Od października 1920 do kwietnia 1921 pełnił obowiązki dowódcy tego pułku[9]. 16 września 1921 dowódca 8 pp Leg. kapitan Zygmunt Szafranowski we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:

Dnia 24 września 1920 r. w bitwie pod Brzostowicą Wielką, po wyrzuceniu ze stanowisk własnych oddziałów przez nieprzyjaciela, kpt. Leon Winiarski dowódca III/8 pp Leg. przechodząc do kontrataku na wieś Karpowce i Stanisławowo swoim męstem i odwagą, jak i wielką umiejętnością, przeprowadza manewr nadzwyczaj ryzykowny, gdyż nieprzyjaciel rzucił najlepsze swe siły chcąc za wszelką cenę zdobyć utracone pozycje, złamać opór naszych oddziałów by móc osiągnąć linię Świsłoczy, a tym samym zajść na tyły V Brygady. Kpt. Winiarski widząc niebezpieczeństwo jakie zagraża, rzuca swój baon z wielką brawurą na nieprzyjaciela, konno osobiście dowodzi, zagrzewając przemęczonego poprzednimi atakami żołnierza. Dzięki swej brawurze, uzyskuje swój cel[10][11].

W 1921 został odkomenderowany z Wojska Polskiego celem dokończenia studiów na Politechnice Lwowskiej i wcielony do 49 pułku piechoty w Kołomyi jako oddziału macierzystego[12][2]. Po ukończeniu studiów uzyskał tytuł inżyniera geometry-mierniczego[2]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 399. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13][14]. Od 7 kwietnia 1924 pracował w Wojskowym Instytucie Geograficznym w Warszawie[2][15]. W 1926, w czasie przewrotu majowego, został ranny walcząc w obronie gmachu Ministerstwa Spraw Wojskowych przy ul. Nowowiejskiej w Warszawie[16]. Od 21 maja 1926, po wyleczeniu z rany, pełnił obowiązki kierownika Wydziału I Triangulacyjnego WIG[2][16]. W 1927 reprezentował Polskę na zjeździe Międzynarodowej Unii Geodezyjno-Geofizycznej w Pradze[16]. 12 kwietnia 1927 awansował na podpułkownika ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 1. lokatą w korpusie oficerów geografów[17]. W maju tego roku został wyznaczony na stanowisko kierownika Wydziału I WIG[18]. Zmarł nagle 22 grudnia 1927 w Warszawie[19][20][21]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A16-1-3)[22].

Był żonaty z Stanisławą z Szelochów (1896–1970), członkinią POW i Armii Krajowej, odznaczoną Krzyżem Niepodległości, z którą miał córkę Leonę (1921–1997), żołnierza AK, redaktora, żonę Kazimierza Koźniewskiego[22][23][24][25][26].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ „Gazeta Lwowska” z 24 grudnia 1927 oraz inskrypcja nagrobna wskazały czterokrotne odznaczenie Krzyżem Walecznych, natomiast Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku podało trzykrotne odznaczenie Krzyżem Walecznych[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Żołnierze Niepodległości : Winiarski Leon Alojzy. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-08-23].
  3. ↑ a b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 16.
  4. ↑ Mianowania. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporządzeń Komendy Legionów Polskich”. 8, s. 2, 1915-07-14. Piotrków. .
  5. ↑ Lista oficerów wszystkich Brygad Legionowych (niekompletna) ze stanem z dnia 1 kwietnia 1916 roku. stankiewicze.com. [dostęp 2015-02-22].
  6. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 44 z 24 kwietnia 1919, poz. 1434.
  7. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 45 z 26 kwietnia 1919, poz. 1495.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920, s. 783.
  9. ↑ Odziemkowski 1993 ↓, s. 22.
  10. ↑ Kolekcja ↓, s. 1–2.
  11. ↑ Targowski 1928 ↓, s. 32–33.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 263.
  13. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 32.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 402.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1251, 1253.
  16. ↑ a b c Ś.p. ppłk Leon Alojzy Winiarski. „Polska Zbrojna”. 351, s. 4, 1927-12-23. Warszawa. .
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927, s. 118.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927, s. 127.
  19. ↑ Śmierć ppułk. Winiarskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 295 z 24 grudnia 1927. 
  20. ↑ Ś. p. ppłk Leon Alojzy Winiarski. „Żołnierz Polski”, s. 34, Nr 2 z 8 stycznia 1928. 
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 20 lutego 1928, s. 41, tu podano datę 21 grudnia 1927.
  22. ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-30].
  23. ↑ M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381.
  24. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  25. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  26. ↑ Leona Winiarska. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-08-23].
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 6 grudnia 1921, s. 1609.
  28. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  29. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
  30. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  31. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  32. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  33. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-23]..
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 57.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon_Winiarski_(żołnierz)&oldid=71957962”